Vogels kijken is genieten

Een gebied waar je direct verliefd op wordt

Samen met Noordhout vormen Heidestein en Bornia een natuurgebied van 637 hectare. Het is het grootste aaneengesloten natuurgebied van Utrechts Landschap. Het gebied bestaat uit naald- en gemengde bossen met heidevelden, stuifzanden en akkers. Allerlei overblijfselen van de historische landgoederen, zoals het theehuis, de vijver en resten van perronnetjes, geven het landgoed zijn eigen bijzondere sfeer. Dit is het gebied, waar ik helemaal gek op ben. Wat een waanzinnig mooi, afwisselend gebied.

Landschap

Schapen zorgden er vroeger ervoor dat het heidegebied open bleef. Ze aten het gras en de jonge boompjes tussen de heide weg. In de middeleeuwen zorgde houtkap en overbegrazing door schapen voor grote veranderingen op de Utrechtse Heuvelrug. Het bosgebied veranderde langzaam in een open vlakte met heidevelden en zandverstuivingen. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw verdwenen de schaapskuddes en werd er op grote schaal naaldbos aangeplant voor de productie van hout. Zo raakte de Heuvelrug weer bebost. Op Heidestein zijn de heidevelden en zandverstuivingen bewaard gebleven. Rond 1900 werd het theehuis gebouwd, een smalspoorlijntje aangelegd en de vijver met het kanaal gegraven. Ook de donkere wandeltunnels werden aangelegd. Het gebied werd in 1974 geschonken aan het Utrechts Landschap. Samen met mijn vogelvriend Marcel Duiven bezoek ik dit gebied heel regelmatig. Wil je mee wandelen met boswachter Hanne, klik dan op de info-link.

Het is alweer een tijdje geleden dat ik in Heidestein ben geweest. Reden genoeg om die kant weer eens uit te gaan. De weersvoorspellingen zijn goed, Marcel en Cecile kunnen vandaag ook. Wat heb ik er veel zin in. Alle spullen staan klaar in de hal, de tank is gevuld met benzine! Klaar voor de start.

Om kwart voor zeven rijd ik richting Driebergen/Rijsenburg. Toch al best druk op de weg. Na ongeveer vijftien minuten vertraging kom ik aan op de afgesproken parkeerplaats. Marcel en Cecile, twee trouwe natuurvrienden van mij, staan al klaar. Snel even mijn camera en kijker pakken. Rugtas mee. Het zonnetje schijnt. Een lichte mistlaag bedekt de omgeving op een aantal plaatsen. Temperatuur rond het vriespunt, resulterend in een sprookjesachtig mooi landschap. We gaan op stap.

Marcel stelt voor om eerst naar het heidegebied te gaan. De afgelopen dagen zijn daar houtsnippen gesignaleerd. Een goed plan om die kant op te gaan. Tijdens het wandelen horen we regelmatig de grote bonte specht, kool- en pimpelmezen, pink, pink van de vink. Nu al genieten. Op de telpost in het heidegebied staat Tijmen zijn bijna dagelijkse trektelling te houden. Respect voor deze ervaren jonge vogelaar, die prima in kaart brengt wat er aan vogels voorbij komt in dit unieke gebied. Vandaag blijkt het rustig te zijn. Wat overvliegende ganzen, wat koperwieken, witte kwikstaart en wat sijsjes. We turen met zijn vieren de heide af, op zoek naar een houtsnip. Na ongeveer tien minuten roept Cecile: "Houtsnip!" En jawel, langs de bosrand vliegt een houtsnip richting zuid. Voor de camera te ver weg, maar .... we hebben de snip gezien! 
We blijven nog een kwartiertje op de telpost. Zien een groepje kramsvogels overvliegen. Mijn eerste van dit jaar! Verder heel hoog wat sijsjes en kepen. Ik hoor ze niet, ondanks mijn gehoorapparaatjes. Wel zie ik een groepje houtduiven overvliegen. Ook die trekken nu deels naar het zuiden.

We besluiten verder te gaan. Nu eerst richting het bosgedeelte. Want mensen die mij goed kennen, weten dat ik de kuifmees als topfavoriete vogel boven aan mijn lijstje heb staan (samen met de pestvogel). Vaak hoor ik zie niet, maar Marcel heeft een super-ontwikkeld gehoor, dus daar kan ik op vertrouwen. Al snel hoort hij de eerste kuifies. Ja hoor, natuurlijk hoog in de dennenboom. Maar prima voor de camera. Genieten. Een groepje goudhaantjes en wat andere meesjes houden het groepje kuifmeesjes gezelschap. Verder wandelend horen we nog een witte kwikstaart, wat sijsjes en de nodige pink pink van de vink. 

Na een tijdje wordt onze aandacht getrokken door de roep van de zwarte specht. Een trouwe gast in dit afwisselende natuurgebied. Voor mij nu reden genoeg om met elkaar de zwarte specht te gaan zoeken. Onderweg komen we nu meerdere keren kuifmeesjes tegen, grote bonte specht, staartmeesjes en nog veel meer. Maar onze aandacht gaat uit naar de zwarte rakker met zijn rode pet. En ja hoor, al snel komen we twee zwarte spechten tegen in hun broedbiotoop. Vlak voor mij vliegt ineens een zwarte specht rakelings over mijn hoofd. Gelukkig heb ik mijn camera in de aanslag. Als een soort mitrailleur wordt de ene na de andere foto genomen. Nu maar hopen of er een goede foto tussen zit.  Nog zeker tien minuten kunnen we de zwarte spechten observeren. Wat een ervaring! 
Bekijk nog even het prachtige filmpje van Jiří Mezulian onderaan dit verslag. Gebruik dan wel het volledige scherm en zet het geluid aan.

We wandelen verder door Heidestein, horen het geluid van de glanskopmees. Even later laat deze zich ook even zien. Wel een adhd-vogeltje. Moeilijk te vangen op de camera. Maar het is toch gelukt. 

Ik maak nog heel wat foto's van het landschap. Nooit raak ik hier uitgekeken. Afwisseling genoeg. Heide, zandgrond, bosgebied en waterpartijen wisselen het landschap af. Bestaat er een mooier gebied? 

Een  boomkruiper laat nog even zien dat het klimmen recht naar boven op een gladde boomstam geen enkel probleem is. Wat een teer snaveltje heeft dit beestje toch. Nabij de Schaapskooi zien we een trouw echtpaar in de lucht zweven: man en vrouw raaf! Die zijn er toch ook altijd.

Tegen het middaguur verlaten we Heidestein. Super voldaan, met wat ik gezien heb. Weliswaar liet de appelvink zich niet zien, alsmede de kruisbekken. Maar ja, er moet toch wat te wensen overblijven. Voor de volgende keer dan maar. Want één ding is zeker, terugkomen naar dit gebied zal zeker snel weer gebeuren. Heidestein, tot gauw. 

Fotoreportage van een herfstwandeling in Heidestein, samen met Marcel en Cecile. Lees ook het bovenstaand verslag. Na het bekijken van deze foto's en het lezen van het verslag zal je vast begrijpen, waarom ik zo veel van dit prachtige natuurgebied houd. Veel kijkplezier.